Toruń, smog, kopciuchy. Jak to w końcu wygląda?

No właśnie, jak to właściwie jest?

W przestrzeni publicznej krążą różne informacje na temat ilości kopciuchów w Toruniu i braku działań ze strony miasta. Mimo ciepłej zimy oraz wejścia w życie tzw. uchwały antysmogowej na poziomie województwa wydaje się, że nie odczuliśmy poprawy jakości powietrza. Czy miasto podejmuje działania, aby chronić nasze zdrowie i prawo do życia w czystym środowisku? Postanowiłem to sprawdzić i na styczniowej sesji zadałem pytania związane z niską emisją, bo ta ma największy udział w zanieczyszczeniu powietrza w Toruniu. Czy miasto ma dane?

Indywidualne źródła emisji w mieście

W latach 2014-2017 na zlecenie Urzędu Miasta firma ATMOTERM S.A. z Opola przeprowadziła inwentaryzację indywidualnych źródeł emisji na terenie miasta. Wówczas stwierdzono 12 024 źródeł ogrzewania na paliwo stałe, z czego 5 606 to piece kaflowe, 4 113 kotłów na węgiel oraz 2 035 kominków, trzonów kuchennych i pieców typu „koza”. Niestety inwentaryzacja nie obejmowała zbierania informacji o klasie urządzenia. Jak to wyglądało w poszczególnych jednostkach urbanistycznych Torunia przedstawia poniższa tabela.
 
Tabela 1. Źródła ogrzewania na paliwa stałe z podziałem na jednostki urbanistyczne.

Opracowane przez WŚiE na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 2014-2017 przez ATMOTERM S.A.

Co udało się zrobić?

Do końca 2019 roku zlikwidowano 7 792 źródła ciepła opalane węglem, kosztem łącznie w wysokości 23,5 mln zł dofinansowania Gminy od 1997 roku. Jak wyglądała likwidacja źródeł ogrzewania węglowego na przestrzeni lat pokazuje poniższa tabela, kolumna 4 jest sumą dwóch wcześniejszych. Prawdopodobnie informacja, że na terenie miasta pozostało co najmniej 2 244 pieców kaflowych oraz 184 pieców wolnostojących (kotły węglowe, kominki, kozy, westfalki, itp.) dotyczy źródeł emisji w zasobach miasta (mieszkania komunalne i instytucje), choć nie jest to powiedziane wprost. Znowu brak podziału na klasy kotłów.
 
Tabela 2. Likwidacja źródeł ogrzewania węglowego na terenie Torunia w latach 1997-2019.

Opracowano na podstawie materiałów źródłowych WŚiZ i WŚiE UMT.

Podsumowując – z otrzymanych danych chyba trudno o dokładne liczby. Inwentaryzacja trwała kilka lat (2014-2017). W tym czasie (2014-2016) zlikwidowano 630 źródeł ogrzewania węglowego, w tym 442 piece kaflowe i 188 kotłów. Od początku 2017 do końca 2019 roku zliwkidowano 1 700 źródeł emisji, w tym 1 161 pieców kaflowych i 539 kotłów. Zatem można przypuszczać, że z 12 024 źródeł ogrzewania na paliwa stałe, dziś funkcjonuje ok 9 500 na terenie miasta i to przy założeniu, że nie powstały nowe oraz że wymieniający nie wrócili do kopciuchów, co czasami ma miejsce.

I co dalej?

W aktualnym tempie, 500-600 likwidowanych źródeł ogrzewania węglowego rocznie, będziemy potrzebować 17 lat i ok 50 mln zł by pozbyć się problemu. Dodatkowo termomodernizacja zasobów gminnych byłaby droższa. Ostatnio chyba udało mi się przekonać miasto do wprowadzenia przy sprzedaży nieruchomości gminnych klauzul zobowiązujących nabywców do wymiany źródeł ciepła na bezemisyjne lub niskoemisyjne, a przynajmniej do podjęcia próby (wcześniejsze dyskusje na sesji w tym temacie nie przynosiły rezultatu). Wydział Gospodarki Nieruchomości podjął prace koncepcyjne polegające na ustaleniu możliwości wprowadzenia takich rozwiązań, z czasem zakończenia analiz do końca br.